बूथ कार्यकर्ता ते मुख्यमंत्री… मा. देवेंद्रजी फडवणीसांचा प्रेरणादायी प्रवास

मुंबई : (प्रथिनिधी):- भाजप हा एकमेव पक्ष आहे, जिथं पक्षाचा कार्यकर्ता देशाच्या पंतप्रधान पदापर्यंत पोहचू शकतो, असं भाजप नेते ठामपणे सांगतात. राष्ट्र प्रथम, पुन्हा पक्ष आणि शेवटी मी या धारणेनं चालणाऱ्या भाजपच्या बूथ कार्यकर्ता ते महाराष्ट्र राज्याचे तिसऱ्यांदा मुख्यमंत्री (Chief minister) असा काटेरी राजकीय वाट तुडवत तुडवत प्रवास करणारे भाजप नेते म्हणजे देवेंद्र फडणवीस. आज महाराष्ट्राचे 31 वे मुख्यमंत्री म्हणून देवेंद्र फडणवीस (Devedra Fadnavis) यांनी शपथ घेतली. मात्र, गेल्या 35 वर्षांच्या राजकीय आयुष्यात इथपर्यंत पोहोचणे सोपं नव्हतं. नागपूरमधील एका वार्डात नगरसेवक आणि बूथ कार्यकर्ता म्हणून कधीकाळी मर्यादीत राजकारण केलेल्या देवेंद्र फडणवीस यांनी अमर्याद झेप घेऊन हे यशाचं शिखर गाठलं. कुटुंबात राजकीय पार्श्वभूमी असतानाही राजकीय स्पर्धेत स्वतःचं वेगळेपण आणि चातुर्य दाखवत ते तिसऱ्यांदा महाराष्ट्राच्या मुख्यमंत्रीपदी विराजमान झाले आहेत. वयाच्या 54 व्या वर्षी ते आज तिसऱ्यांदा महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री म्हणून विराजमान झाले आहेत.
नागपूरमधील गंगाधर आणि सरिता फडणवीस यांच्या कुटुंबात 22 जुलै 1970 रोजी देवेंद्र यांचा जन्म झाला. 5 वेळा आमदार राहिलेल्या काकू शोभाताई फडणवीस आणि आमदारकी भूषवलेल्या वडिलांकडून घरातूनच राजकारणाचे धडे गिरवत ते समाजकारणात पुढे आले, सोबतीला राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाची शिकवणही कुटुंबातून व नागपूरच्या शाखेतून, संघाच्या मुख्यालयातून मिळालेली. त्यामुळे, देवेंद्र फडणवीस यांच्यातील नेतृत्वगुणाचा पाया येथूनच भक्कमपणे रचला गेला. महाविद्यालयीन जीवनातच त्यांनी आपल्यातील नेतृत्वगुणाला चालना दिली. अभाविपचे कार्यकर्ता बनून त्यांनी राजकीय कामाला सुरुवात केली, तर नागपूर विद्यापीठातून कायद्याची पदवी घेत असताना महाविद्यालयीन निवडणुकांमध्येही सक्रीय सहभाग घेतला. सन 1992 साली त्यांनी नागपूर विद्यापीठातून एलएलबीचे शिक्षण पूर्ण केले, याच काळात त्यांना नगरसेवकपदी संधी मिळाली. 1992 ते 97 आणि 1997 ते 2001 या काळात ते नगरसेवक राहिले. याच काळात नागपूरच्या महापौरपदाची माळही त्यांच्या गळ्यात पडली. दरम्यान, महानगरपालिकेच्या निवडणुकांसाठी वार्डातील बूथवरील कार्यकर्ता ही भूमिका देखील देवेंद्र फडणवीस यांनी भूषवली. त्यामुळेच, बूथ कार्यकर्ता ते महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री असा त्यांचा राजकीय प्रवास अत्यंत प्रेरणादायी आहे.
नागपूर महापालिकेचं महापौर पद भूषवल्यानंतर त्यांनी पुन्हा मागे वळून पाहिलं नाही. सन 1999 साली झालेल्या विधानसभा निवडणुकांमधून ते पहिल्यांदा राज्याच्या विधानसभेत पोहोचले. 1999 ते 2024 या सलग 25 वर्षे आमदार बनून ते विधानसभेचे सदस्य राहिले आहेत. नुकत्याच झालेल्या निवडणुकीतही त्यांनी मोठ्या फरकाने विजय मिळवत मुंबई गाठली, तर त्यांच्याच नेतृत्वात भाजपने 132 जागांचा विक्रमी आकडाही गाठल्याचं महाराष्ट्राने पाहिलं. तर, शरद पवारानंतर सर्वात कमी वयाचे मुख्यमंत्रीपदाची शपथ घेणारे दुसरे आमदार आहेत. सन 2014 मध्ये भाजप -शिवसेना युतीचं सरकार आल्यानंतर ते महाराष्ट्राचे पहिल्यांदा मुख्यमंत्री बनले. त्यानंतर, 2019 मध्येही त्यांनी दीड दिवसांचे मुख्यमंत्री म्हणून त्यांची कारकिर्द महाराष्ट्राने पाहिली आहे. मात्र, 2019 ते 2024 या पाच वर्षात महाराष्ट्राच्या राजकारणात अनेक नागमोडी वळणं आली, राजकीय स्थित्यंतरे बदलली आणि देवेंद्र फडणवीस यांनी 2022 मध्ये पुन्हा उपमुख्यमंत्रीपदी शपथ घेतली. त्यामुळे, राज्याचे मुख्यमंत्री, उपमुख्यमंत्री आणि विरोधी पक्षनेते अशी तिहेरी भूमिका एकाच टर्ममध्ये बजावणारे नेते म्हणूनही देवेंद्र फडणवीस यांनी वेगळाच रेकॉर्ड बनवला आहे. देवेंद्र फडणवीसांचे शिक्षण
एलएलबी नागपूर विद्यापीठ
व्यवसाय व्यवस्थापनात पीजी पदवी (विद्यापीठ आणि वर्ष)
प्रकल्प व्यवस्थापनाच्या पद्धती आणि तंत्रांमध्ये डिप्लोमा- DSE बर्लिन (वर्ष)
राजकीय कारकीर्द
राजकीय पदे:
प्रभाग संयोजक (१९८९)
पदाधिकारी, नागपूर (पश्चिम) (1990)
नागपूर शहर अध्यक्ष, भारतीय जनता युवा मोर्चा (1992)
प्रदेश उपाध्यक्ष, भारतीय जनता युवा मोर्चा (1994)
राष्ट्रीय उपाध्यक्ष, भारतीय जनता युवा मोर्चा (2001)
सरचिटणीस, महाराष्ट्र प्रदेश (2010)
अध्यक्ष, महाराष्ट्र प्रदेश (2013)
केरळसाठी प्रभारी/प्रभारी (वर्ष)
बिहार राज्य निवडणूक (2020) साठी प्रभारी

मुख्यमंत्री, महाराष्ट्र सरकार (2014-2019)
विरोधी पक्षनेते, महाराष्ट्र राज्य विधानसभा (2019-2022)

मुख्यमंत्री (24 तासांत पदभार सोडला)

महाराष्ट्राचे उपमुख्यमंत्री (2022 ते 2024)

विधिमंडळ समित्यांवर नियुक्त्या
अंदाज समिती
नियम समिती
सार्वजनिक उपक्रम समिती
नगरविकास आणि गृहनिर्माण स्थायी समिती
राखीव निधीवर संयुक्त निवड समिती
सेल्फ फायनान्स शाळांवर संयुक्त निवड समिती
महाराष्ट्र जीवन प्राधिकरणाची संयुक्त निवड समिती
सामाजिक योगदान
अध्यक्ष, NITI आयोगाच्या मुख्यमंत्र्यांच्या उच्चाधिकार समितीचे भारतातील कृषी परिवर्तन (2019)
सचिव, आशिया प्रदेशासाठी निवासस्थानावरील जागतिक संसद सदस्य मंच (वर्षे)
उपाध्यक्ष, सेंट्रल हिंदू मिलिटरी एज्युकेशन सोसायटी, नाशिक (भोसला मिलिटरी स्कूल)
रामभाऊ म्हाळगी प्रबोधिनीचे एक्झ्युक्युटीव्ह सदस्य
अध्यक्ष, नागपूर जिल्हा बास्केटबॉल असोसिएशन (वर्षे)
सिनेट सदस्य, राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठ (वर्षे)

आंतरराष्ट्रीय सहभाग
होनोलुलु, यूएसए येथे आंतरराष्ट्रीय पर्यावरण शिखर परिषद (1999)
वॉशिंग्टन आणि नॅशव्हिल, यूएसए येथे यूएस नॅशनल कॉन्फरन्स ऑफ स्टेट लेजिस्लेचर्स (2005)
स्वित्झर्लंडमधील दावोस येथे IDRC-UNESCO-WCDR द्वारे आंतरराष्ट्रीय शिखर परिषद आयोजित केली आहे. भारतातील आपत्ती निवारण आणि व्यवस्थापनावर सादरीकरण (2006)
बीजिंग, चीन येथे WMO-ESSP द्वारे आयोजित ग्लोबल एन्व्हायर्नमेंटल चेंज काँग्रेसने नैसर्गिक आपत्ती कमी करणे – पर्यावरणीय आणि सामाजिक जोखीम समस्या (2006) या विषयावर एक पेपर सादर केला.
कोपनहेगन, डेन्मार्क येथे आशिया आणि युरोपमधील तरुण राजकीय नेत्यांच्या ASEM बैठकीत भारताचे प्रतिनिधित्व केले (2007)
यूएस फेडरल सरकारच्या पूर्व-पश्चिम केंद्राद्वारे आयोजित न्यू जनरेशन सेमिनार.
ऊर्जा सुरक्षा समस्यांवर सादर केलेला पेपर (2008)
कॉमनवेल्थ पार्लमेंटरी असोसिएशनच्या उच्चस्तरीय शिष्टमंडळाचे ऑस्ट्रेलियातील सदस्य,
न्यूझीलंड आणि सिंगापूर (2008)
मॉस्को, रशिया येथे इंडो रशिया चेंबर ऑफ कॉमर्सच्या शिष्टमंडळाचे सदस्य (2010)
क्रोएशिया, युरोप येथील निवासस्थानावर जागतिक संसदीय मंच (2011)
मलेशिया येथे GPH आशिया प्रादेशिक बैठक (2012)
नैरोबी येथील यूएन मुख्यालयात संयुक्त राष्ट्रांच्या निवासस्थानाने आमंत्रित केलेल्या शिष्टमंडळाचे सदस्य,
केनिया (२०१२) आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार
ली कुआन यू एक्सचेंज फेलो, ली कुआन यू स्कूल ऑफ पब्लिक पॉलिसी, सिंगापूर (YEAR)
जॉर्जटाउन युनिव्हर्सिटी, यूएसए (YEAR) द्वारे उत्कृष्ट नेतृत्व विकास पुरस्कार
ओसाका सिटी युनिव्हर्सिटी, जपान द्वारे मानद डॉक्टरेट (वर्ष)

सत्कार-पुरस्कार
कॉमनवेल्थ पार्लमेंटरी असोसिएशनचा सर्वोत्कृष्ट संसदपटू पुरस्कार (2002-03)
बिझनेस रिफॉर्मर ऑफ द इयर, इकॉनॉमिक टाइम्स (YEAR)
मुक्तचंद, पुणे तर्फे कै.प्रमोदजी महाजन यांच्या स्मरणार्थ उत्कृष्ट संसदपटू पुरस्कार (वर्ष)
नाग भूषण फाउंडेशन तर्फे नाग भूषण पुरस्कार, 2016
पूर्णवाद परिवार, नाशिक तर्फे राजयोगी नेता पुरस्कार (वर्ष)
सर्वोत्कृष्ट वक्ता पुरस्कार, राष्ट्रीय आंतरविद्यापीठ वादविवाद (वर्ष)
हिंदू कायद्यातील बोस पुरस्कार
रोटरी क्लबचा मोस्ट चॅलेंजिंग युथ प्रादेशिक पुरस्कार (वर्ष)
लेखणी:
अर्थसंकल्प सोप्या भाषेत (बजेट कसे वाचावे आणि समजून घ्यावे यावरील पुस्तक), 2020
AatmaNirbhar Maharashtra – AatmaNirbhar Bharat (English, Hindi and Marathi), 2020

मुख्यमंत्री असताना आंतरराष्ट्रीय प्रवास
वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरम, दावोस, स्वित्झर्लंड (जानेवारी 2015 आणि जानेवारी 2018)
हॅनोव्हर मेसे परिषद, जर्मनी (एप्रिल 2015)
26 ते 29 एप्रिल 2015 इस्रायल
14 ते 18 मे 2015 चीन
29 जून ते 6 जुलै 2015 आणि सप्टेंबर 19 ते 22, 2016 यूएसए
8 सप्टेंबर ते 13 सप्टेंबर 2015 जपान
12 ते 16 नोव्हेंबर 2015 लंडन
9 जुलै ते 14,2016 रशिया
26 ते 29 सप्टेंबर 2017 दक्षिण कोरिया – सिंगापूर
11 ते 14 ऑक्टोबर 2017 स्वीडन – स्वीडन एक्स्पोसाठी
9 जून ते 16,2018 दुबई, कॅनडा, यूएसए